Namazda Vesveseden Nasıl Kurtulunur?


Sayfa Başlıkları

  1. Vesvesenin Resmi
  2. Vesvese Ne Demek?
  3. Her şey Adem Yaratılırken Başladı
  4. Şeytan Kime Musallat Olur?
  5. Allah Uyarıyor!
  6. Allah İbadetler Üzerinden Nasıl Terbiye Eder?
  7. Şeytan Nasıl Vesvese Verir?
  8. Vesvese Nasıl Önlenir?
  9. Vesvese İçin Felak Ve Nas Sureleri
  10. Felak Ve Nas Sureleriyle İlgili Hadisler
  11. Namazda Acele Etme ve Sesini Ayarla
  12. Türkçe Namaz Kılınır Mı?

★★★

Vesvesenin Resmi

namazda vesese

Luca Signorelli, Deccal'in Vaazı Ve Eylemleri freskinden bir kare, 1499-1502, San Brizio Klisesi

Luca Signorelli 1499-1502 yılları arasında İtalya’nın Orvieto bölgesinde San Brizio Kilisesinin tavan ve duvarlarının yarım kalan fresklerini tamamlamış. Üstteki resmi kilisenin tavanına yaptığı Deccal'in Vaazı Ve Eylemleri freskinden aldım. Yedi metrelik freskin tamamını göstermek yerine bu detayı göstermek istedim. Signorelli bu freskte sahte peygamberin yalanlarını ve yıkım mesajını yayarken göstermiş. Resimde Mesih’e benzetilen uzun saçlı yalancı peygamberi ve arkasında ona ne söyleyeceğini fısıldayan şeytanı görüyorsun. Vesvese nasıl oluşur diye sorunca, olsa olsa herhalde böyle bir şeydir; şeytanın bize sokulup bir şeyler fısıldaması.

Vesvese Ne Demek?

Diyanet Vakfı İsam Ansiklopedisinde vesvese şöyle tanımanmış;

Sözlükte vesvese/visvâs “fısıldama, kötü telkinde bulunma, karışık sözler söyleme, kuşkulanma”; aynı kökten vesvâs “insanın içine doğan zararlı uyarıcı, kötü duygu ve düşünce, telkin, şüphe, fısıltı, evham” gibi mânalara gelmektedir. Dinî terminolojide vesvese/visvâs, “şeytanın veya nefsin insana kötü ve zararlı telkinde bulunması, şeytandan yahut nefisten gelen, insanı dine aykırı aşırı davranışlara yönelten telkin”; vesvâs “şeytan, şeytanın insanın içine attığı saptırıcı dürtü, faydasız söz, şüphe ve tereddüt” anlamlarında kullanılır. Vesveseye kapılana müvesvis denir (Fîrûzâbâdî, “vsv” md.; el-Müfredât, “vesvese” md.; Lisânü’l-ʿArab, “vsv” md.; Tâcü’l-ʿarûs, “vsv” md.; İbnü’l-Esîr, en-Nihâye, V, 187; Dozy, II, 814-815; Feyyûmî, s. 143).

Her şey Adem Yaratılırken Başladı

Vesveseden etkilenmeden ibadetlerimizi yapabilmek için önce vesvese nasıl gelir, nasıl oluşur bunu bilmek gerekiyor. Vesveseyi şeytan yapıyor. Şeytan bize neden vesvese veriyor bunu da bilmemiz gerekiyor. Adem yaratılırken Allah İblis'e Adem’e saygıyla eğil/secde et emrini verdi. İblis de emri yerine getirmediği için bulunduğu makamdan/mevkiden kovulunca, kıyamete kadar yaşama izni istedi. Vesveseyi anlamak için İblis bu izni neden istedi bunu da bilmemiz gerekiyor. İlgili ayetler şöyle,

Araf
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

14. İblis: “Öyleyse tekrar dirilecekleri güne kadar beni yaşat.” dedi.

Allah dedi ki “Sen de yaşatılacaklardansın.”  

15. Şeytan dedi ki “Madem beni aşırılığa sen sevk ettin, ben de senin doğru yolunun üstüne onlar için oturacağıma yemin ederim.  

16. Sonra önlerinden, arkalarından, sağlarından ve sollarından sokulacağım. Göreceksin, onların çoğu sana karşı görevlerini yerine getirmeyecektir.”

17. Allah dedi ki “Emre itaatsizlikten kovulmuş olarak defol oradan! Hele onlardan biri sana uysun, cehennemi sizinle dolduracağım.”

Şeytan Kime Musallat Olur?

Şeytan doğru yolun üstünde olur. Bizim sağımızdan, solumuzdan, önümüzden, arkamızdan bize sokulur vesvese verir. Kuyruk acısı var diyebiliriz. Allah’ın emrini beğenmeyen, itaat etmeyen o, bu yüzden kovulan o, secde etmediği insandan intikam almak isteyen yine o. Sanki İblisi Allah katından biz kovduk. İblis ve şeytan isimlerini beraber kullanıyorum. İblis özel, isim şeytan yoldan çıkarmaya girişince aldığı isimdir. O zaman Allah İblis’e sağımızdan solumuzdan yaklaşmasına izin vererek bize kötülük mü yaptı? Şeytanlar bizi etkileyecekse bu bize kötülük olur. Bunun da cevabını İsra Suresinde görüyoruz.

İsra
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

62. Sonra ekledi: “Kendine baktın mı! Bana tercih ettiğin bu mu? Beni (mezardan) kalkış gününe kadar yaşatırsan birazı dışında onun bütün soyunu kendime bağlarım” dedi.

63. Allah dedi ki “Çek git buradan. Onlardan kim sana uyarsa hepinizin cezası cehennem olur; tam suça göre ceza...”

64. “Onların içinden gücünün yettiğini sesinle[1*] yerinden oynat; atlılarınla ve yayalarınla yönlendir[2*]. Mallarına ve çocuklarına ortak ol[3*]. Bir de onlara söz ver.” Şeytan sadece aldatmak için söz verir.

[1*] Vesvese, fısıldama, seslenme. Melek(cin) grubundan Şeytanların insanların göğsüne seslenme özelliği Nas Suresinde anlatılmıştır. Göğüste olan ruhtur.

[2*] Bunlar İblis'e uyan insanlar ve cinlerdir. En'am 6/112 ve Nas suresinde insan ve cin şeytanlarından ve insanları yoldan çıkarmak için yaptıkları davranışlardan söz edilir. Burada da İblis'in, insanları saptırmak için bütün yolları deneyeceği ifade ediliyor.

[3*]Onları birlikte yönetin.

65. “Kullarım üzerinde senin bir üstünlüğün (gücün,yetkin) yoktur[*]. Rabbinin onlara vekil olması yeter.”

[*] İster Müslüman, ister kâfir olsun, şeytanın hiç biri üzerinde bir üstünlüğü (gücü, yekisi) yoktur. O, sadece kendisine uyanları etkisi altına alabilir. Bu da şeytanın üstünlüğünden değil uyanların kendi iradesinden (tercihinden) kaynaklanır. (Bkz. İbrahim 14/22, Hicr 15/42, Nahl 16/99-100)

Şeytan, Allah’ın gerçek, samimi kullarına hiç bir şey yapamaz, musallat olamaz. Sadece rahatsız edici vesvese verir. Şeytan, kendisini dost edineni hakimiyeti altına alır.

Nahl
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

99. Şeytanın, inanıp güvenen ve Rablerine dayananlar üzerinde bir üstünlüğü (gücü,yetkisi) olmaz.

100. Onun üstünlüğü (gücü,yetkisi), sadece onu dost(veli) edinenler ile Allah’a ortak(şirk) koşanlar üzerinde olur.

Allah Uyarıyor!

Araf
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

27. Ey Âdem'in evlatları! Sakın Şeytan ana-babanızı yaktığı gibi sizi de yakmasın. Açılması hoş olmayacak yerlerini kendilerine göstermek için onların elbiselerini sıyırmış ve o bahçeden çıkarmıştı. O ve onun gibiler, sizin onları göremeyeceğiniz yerden sizi görürler. Biz Şeytanları inanmayanların dostları yaptık.” 

Şeytan Allah’tan aldığı izinle sağımızdan, solumuzda, önümüzden, arkamızdan yaklaşıp vesvese verir. Aslında Allah, kıldığımız namazla ve şeytana karşı verdiğimiz mücadeleyle bizi terbiye ediyor. Güçlenmek için zorlukları aşmayı öğrenmelisin. Vesveselere karşı dik durmak cihadtır. Cihadın kelime anlamı her türlü zorluğa göğüs germek, dik durmak demektir.

Allah İbadetler Üzerinden Nasıl Terbiye Eder?

Mustafa İslamoğlu’nun Rab ismini yazdığı Esma-i Hüsna kitabından buraya uygun bir bölüm göstermek istiyorum.

-------- alıntı başlangıcı --------

Oku yaratan Rabbin adına! O insanı sevgi ve alakadan yarattı. Oku! Zira Rabbin sonsuz kerem sahibidir; o insana bilgiyi kalemle kaydetmeyi öğretti, o insana bilmediklerini öğretti. (96:Alak 1-5)

“Oku!” diye başlayan vahiy, muhatabını aşama aşama kemale doğru ilerlemesini murat etmekte. Bunun için gerekli olan rehberliği de yapmaktadır. Buna karşılık bizden istediği tek şey vardır: kulluk. Rab olan Allah, insanı kulluğu üzerinden terbiye eder. Onun için namaz kılarız. O bizi namaz üzerinden terbiye eder. Namazı biri imtihan kılar. Namaza karşı hassasiyetimiz üzerinden sınar bizi. Namaz içinde gelen vesvese de o imtihanın bir parçası olur. Namaz kıldığımız için kalbimizi karartan gurur, kibir gölgesi imtihanın bir parçası olur. O’nun için İnfak ederiz. O, yaptığımız İnfak üzerinden bizi terbiye eder. Bazen yardım yaptığımız kişiyi başımıza musallat ederek terbiye eder, bazen kendisi sayesinde İnfak yaptığımız servetimiz üzerinden terbiye eder. Bakalım “merhametten mazarrat doğar” diyen basiretsizler arasına girecek mi diye sınar. O’nun rızası için iki mü’min arasını bulmaya çabalaırız. Bu salih amelimiz üzerinden bizi terbiye eder. Arasını bulma çabası içine girdiğimiz kimselerle imtihan eder bazen. Elhasıl itaatimiz, ibadetlerimiz iyiliklerimiz, salih amellerimiz üzerinden bizi terbiye eder. O’nun için yaptığımızı zannettiğimiz kulluğu, O sonsuz rububiyyetiyle bizi terbiye etmede kullanarak, nasıl Rahim bir Rab olduğunu gösterir.

Mustafa İslamoğlu, Esma-i Hüsna 1. cilt, 242 243. sayfalardan alıntı.

-------- alıntı sonu ---------

Şeytan Nasıl Vesvese Verir?

Şeytanın Allah’ın gerçek kulları üzerinde etkisi yoktur ama şeytan vesvesesiyle neye zaafın varsa aklında onun tiyatrosunu oynatır. Kumara karşı zaafın varsa namazda kumar düşünürsün. Müstehcen görüntülere zaafın varsa en müstehcen görüntüleri getirir aklına. Birine haset, kin, nefret duyguları besliyorsan namazda boğarsın onu “hak etmişti zaten ...” İçki için ara sıra namaz kılan biriysen, sen namaz kılarsın o sinsi akşama rakı içme planları yaptırır. Neye zaafın varsa hepsi aklına yığılır. Bunlar biter bu sefer şeytan geleceğin tiyatrosunu oynatır. Akşama ne yemek yapsamdan tut çocukların okul taksitini nasıl ödeyeceğim, yazlık alamadık, arabanın da bakımı geldi, ev sahibi kiraya zam yapar mı, bu sene tatile çıksak güzel olur, anama da biraz kardeşim baksın, yılın on ayı bende. Zaten mirastan fazla pay aldılar. Bir de anamı bana bıraktılar. İyi be her şey bana kalsın ... bunları düşünürken selam verirsin namaz biter, tabi buna namaz denirse. Şeytanın Müslümanlar üzerinde yapıp yapabileceği şey budur.

Vesvese Nasıl Önlenir?

Naçizane beni bu yollarda yürüyen biri olarak görürsen bir kaç tavsiyem olabilir. Namazda vesveseyi önleyebilmek için neden namaz kıldığımızı aklımızda hiç çıkartmamız lazım. Kıyam’da ayakta durarak, Rüku ve Secdede eğilerek ne yapıyoruz? Bunlar Allah'a olan saygımızı ifade ettiğimiz yerler. Bu bilinçle namaz kılmıyorsan, Allah’a saygını ifade ederken şeytan aklına her şeyi getirmekte başarılı olur. Namazda Allah’a saygı gösterme dışında aynı zamanda dua ediyoruz, zikir yapıyoruz, ayetleri okuyoruz. Ayetlerin, tesbihlerin anlamına göre kalbimiz, aklımız tavır alması gerekir. Bu yüzden ayetleri anladığın dille okumalısın ki kalbin tavır alabilsin. Allah diyor ki;

Fussilet
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

36. Eğer şeytandan bir dürtü seni dürtecek olursa hemen Allah’a sığın. Çünkü Allah, dinler ve bilir.

Araf
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

200. Şeytandan sana ilişkileri bozacak bir fısıltı(vesvese) gelirse hemen Allah’a sığın. Çünkü O, dinler ve bilir. 

201. Allah’tan çekinerek kendini koruyanlar, Şeytan vesvesesinden etkilenince bilgilerini harekete geçirir, hemen gerçeği görürler. 

Allah “bana sığın” diyorsa o zaman alttaki ayeti normal zamanda ve namazda anladığın dille okumalısın ki bir işe yarasın.

Müminun
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

97. De ki “Rabbim! Şeytanların kışkırtmalarından sana sığınırım. 

98. Bunların çevremde olmalarından da sana sığınırım.” 

Ben bu ayete biraz ilave yapıp her namazda ve aklıma her geldiğinde okuyorum. “Allah’ım, şeytanların vesveselerinden, yanımda bulunmalarından, aklıma görüntüler getirmelerinden, zaaflarımı kullanarak beni azgınlığa sürüklemelerinden ve nefsimin azgınlığından sana sığınırım. Beni nefsimle ve şeytanlarla baş başa bırakma.”

Vesvese İçin Felak Ve Nas Sureleri

Felak ve Nas sûreleri Allah’a sığınma duaları olduğu için bu surelere “iki sığındırıcı” anlamına gelen “Muavvizeteyn” adı verilmiş. Bu ikisine İhlas suresi de eklersek üçüne birden “Muavvizât” denmiş. Bu sureleri namazda ve gün içinde mutlaka okumak gerekiyor. Anlamını bilmezsek nasıl Allah’a sığınacağız?

Felak
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

1. De ki: “Sığınırım, bölerek yaratma işinin sahibine!

2. Yarattıklarının şerrinden. 

3. Bastırdığı zaman gecenin şerrinden. 

4. İlişkilere fesat karıştıranların şerrinden. 

5. Bir de çekememezlik ettiğinde çekemeyenin şerrinden (Allah’a sığınırım)!” 

Nas
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

1. De ki: “Sığınırım insanlığın Sahibine,

2. insanlığın hükümdarına,   

3. insanlığın İlahına! 

4. Sinsice kötülükler fısıldayanların şerrinden sığınırım. 

5. Kötülüğü insanların içilerine fısıldayandan! 

6. İster cinlerden olsun, ister insanlardan.

İhlas
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

1. De ki: “İlâhımız Allah’tır! O, bir tektir

2. Allah, bütün istekleri karşılayacak güçtedir. 

3. Çocuğu yoktur, kimsenin evladı da değildir, 

4. O’na denk hiçbir şey yoktur.” 

Felak Ve Nas Sureleriyle İlgili Hadisler

Bu surelerle ilgili hadisleri de göstereyim de neden namazda ayetleri Türkçe okumak gerektiği belki daha iyi anlaşılır.

Ukbe İbni Âmir‘den rivayet edildiğine göre, Rasûlullah şöyle buyurdu: “Bu gece indirilen âyetleri görmedin mi? Onların benzerleri asla görülmemiştir: Kul eûzü birabbi’l-felak ve kul eûzü birabbi’n-nâs.” (Müslim, Müsâfirîn 264. Ayrıca bk. Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’ân 12)

Hz. Âişe şöyle dedi: Rasûlullah yatağına yatacağı zaman, Kul hüvallâhü ahad, Kul eûzü bi-rabbi’l-felak ve Kul eûzü bi-rabbi’n-nâs’ı (Muavvizât’ı) okuyarak ellerine üfler, onları vücuduna sürerdi. (Buhârî, Daavât 12)

Ebû Saîd el-Hudrî şöyle dedi: Rasûlullah cinlerden ve göz değmesinden Allah’a sığınırdı. Nihayet Muavvizeteyn (Kul eûzü birabbi’l-felak ve kul eûzü birabbi’n-nâs) nâzil oldu. Ondan sonra Muavvizeteyn ile Allah’a sığınmaya başladı ve diğer duaları bıraktı

Abdullah İbni Hubeyb şöyle dedi: Rasûlullah bana şöyle buyurdu:“Akşam ve sabah vakitlerinde Kulhüvallâhü ahad ile Muavvizeteyn sûrelerini üçer defa oku. Her türlü kötülükten korunman için bunlar sana yeter.” (Ebû Dâvûd, Edeb 101; Tirmizî, Daavât 116. Ayrıca bk. Nesâî, İstiâze 1)

Bu hadislerde geçen “Muavvizeteyn sûrelerini” oku demek Arapça telaffuz et demek değildir. Anlamını bilip Allah’a sığın demek. Namazda Felak, Nas, ihlas sureleri ve Müminun 98-99. ayetleriyle Allah’a sığınırsan, namazını bu konsantrasyonu sağlayarak kılabilirsen, o zaman vesveselerin üstesinden gelebilirsin. Şeytan istediği kadar aklımda tiyatro oynatmaya çalışsın. Ben okuduğuma konsantre olursam, Allah'a saygı duruşunda olduğumu bilirsem, zikir ve ayetleri okurken kalbim, aklım da tavır alırsa, huşuyu da sağlarsam vesveselerden de uzak durabilirim. Bu bir eğitimdir. Kendimi bu şekilde eğitebilirim. Zaman alabilir ama zamanla bunu yapabilirim. Zaten bunu başardığım zaman terbiye de olmuş olurum.

Namazda Acele Etme ve Sesini Ayarla

Son olarak bir de namazda acele etmemeni, gözün bir yere dalmadan durmanı ve sesini ayarlamanı tavsiye ederim.

İsra
Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım (Nahl 98)

110. De ki “İster Allah diye çağırın, ister Rahman diye çağırın, hangisiyle çağırırsanız çağırın en güzel isimler (sıfatlar) Allah’a aittir.” Namazında sesini yükseltme, onu alçak sesle de yapma; ikisinin arasında bir yol tut.

İnsan namazda ayetleri içinden okursa ve gözü bir yere dalarak namaz kılarsa vesveseye, aklının dağılmasına daha müsait oluyor. Acele etmeden kulağın duyacak kadar bir sesle yavaş oku. Rüküda ve secde uzun uzun bekle, zikirleri de yavaş oku. Rükuda üç defa “Büyük Allah’ım seni tenzih ederim” peşine peygamberimizin okuduğu tesbihlerden oku. Secdede de üç defa “Yüce Allah’ım seni tenzih ederim” de. Peşine yine peygamberimizin secdede okuduğu tesbihlerden oku. İki secde arasında, secdede ne kadar duruyorsan o kadar bekle ve yine zikir yap ve şeytanın seni yoldan çıkaracak gücü olmadığını, sadece zaaflarını kullanarak aklında tiyatro oynatmaya çalıştığını unutma.

Türkçe Namaz Kılınır Mı?

Menü'de bir önceki sayfa Türkçe Namaz Kılınır Mı? Bu sayfada Arapça bilmiyorsan namazını neden Türkçe kılman gerektiğini, peygamberimizin nasıl namaz kıldığı, nasıl rüku secde yaptığını gösteren hadislerden yazdım. Türkçe namaz konusunda endişen varsa bu sayfayı okuyabilirsin.